Periodontoloji

Periodontoloji, dişleri ve dental implantları çevreleyen dokuları (diş eti, çene kemiği vb.) inceleyen, bu dokuları ilgilendiren hastalıkların teşhisi ve tedavisi ile ilgilenen ve bu alanda bilimsel çalışmalar yürüten diş hekimliği branşıdır. Periodontoloji Anabilim Dalında uygulanan tedaviler, cerrahi ve cerrahi olmayan tedaviler olarak ayrılabilir. 

Cerrahi olmayan tedaviler; 

• Diş taşı temizliği, 

• Subgingival küretaj (derin diş taşı temizliği) 

• Sallanan dişlerin sabitlenmesi (splint uygulamaları) 

Periodontal cerrahi tedaviler; 

• Diş eti çekilmelerinin ve büyümelerinin cerrahi tedavisi 

• Diş eti hastalıklarına bağlı gelişen doku kayıplarını tedavi etmek için cerrahi uygulamalar (flep operasyonları) 

• Kemik greftleri ve membran uygulamaları 

• Yumuşak doku greftleri (serbest diş eti grefleri, bağ dokusu greftleri) 

• Diş eti estetiği için gingivektomi ve gingivoplasti uygulamaları 

• İmplant uygulamaları 

• İmplant çevresi hastalıklarının tedavisi (Peri-implantitis tedavileri) 

Diş eti tedavisi nasıl yapılır? 

Tedavinin ilk aşamasında dişler üzerinde birikmiş ve hastalığa yol açan eklentilerin ve diş taşlarının özel aletlerle profesyonel olarak uzaklaştırılır ve ağız bakım alışkanlıklarının iyileştirilmesi için bireye özel ağız bakım eğitimi verilir. Basit dişeti iltihabında (gingivitis) bu tedavi tek başına yeterli olabilmektedir. Daha şiddetli enfeksiyonlarda, iltihaplı, büyümüş veya çekilmiş diş etlerini, diş-diş eti arasında kemik erimesinde bağlı oluşan ‘cep’ denilen boşlukları ve kemik erimelerini tedavi etmek için, lokal anestezi altında yapılan ve eğer gerekliyse kemik grefleri ve membranlar gibi yardımcı biyomateryallerin veya hastanın kendisinden alınan kan ve dokuların kullanıldığı periodontal cerrahi işlemler uygulanır. Tüm bu uygulamalar sonrasında hastalar dişeti sağlıklarının desteklemesi için belirli aralıklarla kontrol edilir. Periodontal tedavide sık kontroller tedavinin devamlılığının bir parçasıdır. 

Diş eti hastalıklarının nedenleri nelerdir? 

Diş yüzeylerinde biriken mikrobiyal dental plak adı verilen yumuşak bakteri tabakası, rutin ağız bakım uygulamaları ile temizlenemediğinde hastalık yapan bakteri türleri çoğalırlar. Bu bakteriler ve bakterilerin ürettikleri birtakım maddeler diş etlerinde iltihaplanmaya ve dişlerin etrafını çevreleyen çene kemiğinin erimesine neden olurlar. Mikrobiyal dental plak uzaklaştırılmadığında sertleşerek diş taşına dönüşür ve diş taşı pürüzlü bir yapıya sahip olduğundan daha çok plak birikmesine neden olarak diş eti hastalığının ilerlemesini hızlandırır. Benzer şekilde uygun yapılmamış protezler, temizlenemeyen ortodontik apareyler, çürükleri tedavi edilmemiş dişler, kırık dişler/protezler, taşkın ya da eksik dolgular da mikrobiyal dental plağın birikimini kolaylaştırdığından dişeti hastalıklarına zemin hazırlarlar. Öte yandan sigara kullanımı, diyabet gibi hastalıklar ve genetik faktörler diş eti hastalığının oluşma riskini artıran faktörlerdir. 

Diş eti hastalıkları ve belirtileri nelerdir? 

Diş eti hastalıkları büyük ölçüde ağrıya sebebiyet vermezler. Bu sebeple bireylerin bir şikayeti olmasa dahi diş hekimi kontrollerini aksatmamaları önerilmektedir. Diş eti hastalıkları, diş eti iltihabı ile başlar (gingivitis) ve tedavi edilmediği takdirde çene kemiklerinin eridiği, dişlerin sallanarak kaybedildiği şiddetli enfeksiyonlara (periodontitis) kadar ilerleyebilir. Diş eti hastalıklarının ilk belirtisi diş eti kanaması olup diş etlerinde büyüme, kızarıklık, çekilme gözlenebilir. Ancak yoğun sigara kullanımı olan bireylerde ileri diş eti hastalığı mevcut olsa dahi kanama gözlenmeyebilir. Dişeti iltihabının ilerlemesine bağlı olarak dişlerin boylarında uzama, ağız kokusu, dişlerde yer değiştirme, dişlerin aralarında açılma ve sonuç olarak diş kaybı meydana gelebilir. Diş eti hastalığının en önemli ve ilk fark edilen belirtilerinden olan diş eti kanaması görüldüğü zaman mutlaka hekime başvurulmalıdır. 

Diş etlerinin sağlıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır? 

Sağlıklı diş etleri kendiliğinden ya da fırçalama/ diş ipi kullanımı sırasında kanamanın olmadığı, açık pembe renkli, sıkı kıvamlı, şiş olmayan, diş yüzeyinde bıçak sırtı gibi incelerek sonlanan bir görünüme sahiptir. 

PERİODONTOLOJİ BÖLÜMÜNDE UYGULANAN TEDAVİLER 

Diş Taşı Temizliği: 

Dişler üzerinde birikmiş ve hastalığa yol açan eklentilerin ve diş taşlarının ultrasonik aletler ve özel el aletleriyle uzaklaştırılmasıdır. Bu işlem genellikle anestezi gerektirmez ve eğer ileri bir tedaviye ihtiyaç yoksa tek seansta tamamlanır. 

Subgingival Küretaj: 

Daha ileri dişeti enfeksiyonlarda lokal anestezi altında dişetlerindeki iltihapların ve diş etinin altındaki hastalık yapan eklentilerin özel aletler ile cerrahi olmayan yöntemlerle temizlenmesi işlemidir. 

Gingivektomi/Gingivoplasti: 

Büyümüş veya estetiği bozulmuş diş etlerinin lazer veya cerrahi yöntemler kullanılarak uzaklaştırılmasıdır. 

Flep Operasyonu: 

iltihaplı, büyümüş veya çekilmiş diş etlerini, diş-diş eti arasında kemik erimesinde bağlı oluşan ‘cep’ denilen boşlukları ve kemik erimelerini tedavi etmek için, lokal anestezi altında yapılan ve eğer gerekliyse kemik grefleri ve membranlar gibi yardımcı biyomateryallerin veya hastanın kendisinden alınan kan ve dokuların kullanıldığı periodontal cerrahi işlemidir. 

İmplant Yerleştirilmesi: 

Çene kemikleri içerisine implant yerleştirilmesi iki basit cerrahi işlemden oluşmaktadır. Bu işlemler basittir ve genellikle lokal anestezi altında yapılır. İlk işlem, implantın sıkıca vidalanacağı çene kemiği içinde bir yuva oluşturma ve implantın bu yuva içine yerleştirilmesidir. İmplant ortalama 3 ay süreyle çene kemiği içerisinde gömülü halde kalır. Bu iyileşme fazı boyunca, implant ve kemik kaynaşır. İmplant tipine göre üzeri kapatılarak veya açık bırakılarak çene kemiği içerisinde kalır. Bu esnada, mevcut protezinizi veya geçici kuron-köprünüzü kullanabilirsiniz. İmplant kemiğe sıkıca kaynaştığı zaman ikinci bir cerrahi işlem için üzeri açılarak implant boynu çevresinde sağlıklı ve estetik diş eti oluşumunu sağlamak için iyileşme başlıkları takılır. Bu aşamada, diş hekiminiz dişlerin yapıştırılacağı üst yapıları seçecek ve yerleştirecek, aynı zamanda uygun kuron-köprü veya restorasyon tipini hazırlayacaktır. 

Periimplantitis (İmplant Çevresi İltihabı) Tedavisi: 

İmplant çevresi dokulardaki iltihabı tedavi etmek belli durumlarda mümkün olabilmektedir. Mevcut doku kaybının miktarına göre uygulanacak tedaviye karar verilir. Bazı durumlarda diş eti ve kemik dokusunun tedavisi cerrahi olmayan yöntemlerle ve ağız bakım metodlarının desteklenmesiyle gerçekleştirilebilir. Daha ileri vakalarda bölge cerrahi olarak açılır, özel metodlarla temizlenir ve defektler biyomateryallerle tamir edilerek doku yenilenmesi ve dolumu hedeflenir. Bu tedavilerin çeşitli aşamalarında lazer uygulamaları da fayda sağlayabilmektedir. Doku yıkımının çok ileri olduğu durumlarda implantın bölgeden çıkarılması, enfeksiyonun temizlenmesi ve bölgeye yeniden implant uygulanacaksa gerekli biyomateryallerle eksik dokuların tamiri gerekmektedir.